zekert het respect voor de desbetreffende wetten door de arbeid
van de evengenoemde instellingen.
Naast de documenten over het Babylonische recht, waarover
op blz. 50 terloops is gesproken, zijn ook de veelbesproken klei-
tafels, in 19271928 ontdekt27) in Susa, belangrijke hulpmid
delen voor een betere kennis van de geschiedenis van het recht.
Tot die tijd waren er slechts enkele gerechtelijke akten bekend;
(een 16-tal, afkomstig uit Malamir, 180 km van Susa) nu
honderden.
Jammer genoeg zijn ook deze akten op kleitafels niet gedateerd.
P. Scheil 28heeft van enkele kunnen vaststellen, dat ze ouder
zijn dan de le Babylonische dynastie. Ook Edmond Pottier29)
bevestigt, dat de hoge ouderdom van de meeste aan geen twijfel
onderhevig is.
In deze Soemerische akten blijkt reeds van de gewoonte, om
door het insteken van piketten in zekere zin rechten te publiceren,
welke gewoonte nog bestond in Babylonië, althans blijkens een
door Thureau-Dangin (R.A. 1924, XXI, 1) bekend geworden
document met briefwisseling tussen Hammurabi en Samas hasir,
de gouverneur van Larsa, die belast was met de zorg voor het
door Babylonië geannexeerde koninklijk domein. De gronden, toe
gewezen aan zekere categorieën van arbeiders of aan politie om
mede door de bewerking ervan in hun onderhoud te voorzien,
alsook die, welke zijn verpacht om bewerking te verzekeren, zijn
afgepaald (overeenkomstig de koninklijke instructies) door op elk
perceel ingestoken piketten, welke de naam van de begiftigde of
van de huurder droegen.
Uitwissen of veranderen van de namen was verboden. 30
De akten van Susa laten zien, dat de aankoop van onroerend
goed steeds door een geschrift werd vastgelegd en dat de koop
werd gesloten (het geschrift werd opgemaakt) in de tempel of
in het heiligdom van Susinak; het recht van de koper werd hier
door gesteld onder bescherming van de goden. Zo is het in de
nummers 4251; 53, 54, 5860, 6264, 66, 70 voor aangekochte
akkers, in de nummers 40, 41, 82 voor beplantingen of boom
gaarden en in de nummers 48, 50, 51 voor gebouwde eigendommen,
b.v. huizen met hun 4 muren, poorten en omheinde erven.
Gewoonlijk komen in het schema voor: de soort van eigendom en
93
27Les actes juridiques Susiens par Edouard Cuq (in: Revue d'Ass. et d'Arch.
Orient, XXVIII vol., 1931, blz. 47—71).
28) P. Scheil, Mémoires de la Mission arch, en Perse, XXII.
29Edmond Pottier, Étude historique et chronologique des vases(Mem.
Déléq. XIII, 101/103).
30) Édouard Cuq, Études sur ledroit babyloniën, 1929, blz. 155.
