De Delta, het min of meer regelmatig overstromende gebied,
was buitengewoon belangrijk voor de voedselvoorziening van
grote gebieden 50
Naast die telkens weer overstroomde gebieden, waar dus her
haaldelijk grensbepalingen moesten worden verricht, trof men ook
de honderden hogere terreinen aan, waarop het vruchtbare Nijlslib
zich slechts afzette bij exceptioneel hoge vloeden en tenslotte de
voor het vloedwater onbereikbare stukken. Het is zeker, dat de
productie van de vruchtbaarste gedeelten alleen het gehele land
niet kon voeden voor lange tijd. Er zijn verschillende hongers
noden levendig beschreven. Dat is wel een duidelijk bewijs. Een
prachtig systeem van kunstmatige irrigatie droeg er echter veel
toe bij, om uit deze impasse te geraken.
Het aldus verspreide slibwater, langs kanalen naar bassins ge
leid, kon de tweede categorie land nog vaak voldoende bevruchten.
Een duidelijke beschrijving van de irrigatie-mogelijkheden biedt
ons het artikel van Prof. Ir. R. J. Forbes in ,,de Ingenieur".
Volgens Maspero 20c) werd elke eigendom begrensd door een
rij stenen, die dikwijls de naam van de eigenaar droegen naast de
datum van de laatste grensbepaling51). (Van het bestaan dezer
grensstenen getuigt reeds het teken van de steen achter het Egyp
tische woord voor grens".) Aldus vastgelegd kreeg zo'n eigendom
een naam, als een levende en onafhankelijke persoon, bij welke
„naam" men tevens noteerde de soort van eigendom, de ligging,
de karakteristieke terreinbijzonderheden en vaak ook de eerste
grootgrondbezitter of de Pharao, onder welke hij was ontstaan.
Deze naam, eenmaal gegeven, bleef eeuwen lang bestaan en
stormen, noch herverdelingen, noch revolutie of wisseling van
dynastieën kon hem doen vergeten.
Bovendien werd hij ingeschreven in kadastrale registers, tezamen
met de naam van de eigenaar, de belendingen, de oppervlakte,
de grondsoort, de er op verbouwde gewassen, benevens de mate
van bevloeiing (aldus: regelmatig bevloeid, nu en dan bevloeid,
te hoog voor bevloeiing, of: opgenomen in het systeem van de
kunstmatige irrigatie). Het waren even zovele nuttige gegevens
voor de beschrijvers van de verschillende daar geheven belastingen.
Onder de regering van de Thinieten, zo vermeldden wij, moet
deze unieke organisatie, voor particulieren even belangrijk als voor
de Staat, zijn geboren.
De tweejaarlijkse tellingen (beschrijvingen) van goederen en
velden, naast de vele koningsnamen voorkomende op de unieke
steen van Palermo", welke dateert uit de Ve Dynastie, bewijzen
136
50) G. Dykmans, La vie économique sous l'ancien Empire, some lie, Paris '36.
51Adolf Erman, nieuw bewerkt door Hermann Ranke, Aegypten und Aegyp-
tisches Leben im Altertum, 1923.
