Het eerste punt, van welke de landmeter uitging bij de op
meting van zo'n rij percelen, heet ayórceXos, dat als xó XapPavójJievov
orjfietov verklaard wordt.
Lepsius komt tot de conclusie, dat de gebruikte maat slechts de
schoinion van 10 orgyien kan zijn geweest (1 sch, <=10 org.
21.10 m) en als vlaktemaat de kwadraat-schoinion 100 kwa-
draat-org. 445.2 m2.
Geometer Frans Ilowsky stelt in een artikel „Die Feldmesskunst
der Aegypter", opgenomen in Zeitschrift des Österr. Ing. und
Architecten Vereines, 1928, de tijd van deze metingen op om
streeks 100 v. Chr., dus 200 jaren na Euklides. Het is zeer merk
waardig, dat toch dezelfde benaderingsformulees als in de mathe
matische papyrus Rhind worden gebezigd!
Om de methode van het weergeven van breuken in ons voor
beeld te begrijpen, zouden we eigenlijk zeer veel moeten weten
van de Egyptische geest71). Een breuk wordt voorgesteld door
het „mondteken (dat men waarschijnlijk als „ro" moet lezen
„een deel") boven het getal, dat wij als noemer betitelen.
betekent dus „vijfde deel". Eenvoudig gezegd, de Egyptische
breuk had 1 tot teller (men kende daarnaast alleen 2/3 en in
metrologische zin Alle breuken werden uitgedrukt aldus:
4/7 y2 1/14; 11/49 1/7 1/14 1/98 of met andere breu
ken, welke dezelfde som geven. De bij dit onderdeel geïnteres
seerden verwijzen wij voor verdere bijzonderheden naar het enige
Nederlandse boek: „Ontwakende Wetenschap" van Prof. B. L.
van der Waerden, dit jaar verschenen bij P. Noordhoff N.V. te
Groningen. De duidelijke uiteenzettingen maken bestudering van
deze wiskundige bijzonderheden tot een werkelijk genot.
Staten van pachters en zaaiproducten*
De klasseringsstaten, veel minder kadastraal van karakter, zijn
gecompliceerder.
Door enkele van deze stukken krijgen we een goed overzicht
over de diverse noteringen. De titel van no. 82 laat het doel op
zettelijk zien: „Algemene staat van de heilige gronden van Mag-
doea naar de resultaten van de revisie".
De aantekening „toestand onveranderd" komt meermalen voor
en in no. 81 vinden we een inventaris van de terreinen, gewonnen
op het water. De aanhef luidt: „Staat man voor man van de ver
kregen ontginningen, volgens de revisie, uitgevoerd door
Ptolemeus, de afgezant van de koninklijke scribe".
172
77O. Neugebauer Die Geometrie der Agyptischen math. Texte, voorkomende
in: Quellen und Studiën zur Geschichte der MathBand I, Berlin 1931.
