e* Waarom ruilverkaveling?
Verbetering van het bestaande cultuurland is nodig en heeft
vele perspectieven. De ruilverkaveling, die een cultuurtechnische
maatregel bij uitnemendheid is, biedt vele voordelen. Zien wij een
streekdorp met lange, smalle, zgn. opstrekkende percelen, dan zijn
wij allen overtuigd van de nadelen van een dergelijke verkavelings
toestand.
Ook wetenschappelijk zijn deze aan te tonen. Wanneer men
namelijk een onderzoek instelt naar de bemestingstoestand, dan
blijkt bijvoorbeeld, dat met het toenemen van de afstand van
de percelen tot de bedrijfsgebouwen de phosphaatvoorraad in de
grond terugloopt, als gevolg van de jarenlange schralere bemesting.
Het gebruik van de grond wordt intensiever.
Overbekend is dit verschijnsel bij grasland. Het melkland ligt
het dichtst bij huis, terwijl de afgelegen percelen slechts worden
gebruikt als jongveeweide en tenslotte als hooiland. Op het bouw
land neemt de hakvruchtenbouw af en op de kleinste hoekjes wordt
drie, vier maal achtereen rogge verbouwd.
De zorg, die aan grond en gewassen wordt besteed, neemt met
het groter worden van de afstand af. Dit heeft tot gevolg, dat
op een perceel gelegen op een kilometer afstand, ruwweg 10 a
20% minder wordt verbouwd, dan op een perceel, gelegen binnen
enkele honderden meters van de boerderij. Dit is bij de desbetreffende
onderzoekingen gebleken.
Door ruilverkaveling wordt de bereikbaarheid verbeterd. De
kleine perceeltjes worden samengetrokken tot behoorlijke kavels.
De werkzaamheden kunnen dan beter en vlotter verlopen.
Groot is in het algemeen de tijdsbesparing. Daarom wordt door
buitenstaanders wel eens verondersteld, dat ruilverkaveling slechts
eenzijdige arbeidsbesparing tengevolge heeft, wat mogelijk zelfs
wel eens aanleiding zou kunnen geven tot vergroting van de
werkloosheid. Dit is een gevaarlijke veronderstelling, die gelukkig
door de practijk niet wordt bewaarheid.
Bij een drietal verkavelingen in Noord-Brabant is dit nader
onderzocht en daarbij is gebleken, dat door ruilverkaveling de
werkgelegenheid niet afneemt, maar toeneemt en soms zelfs vrij
sterk toeneemt.
Meer arbeidsintensieve gewassen
Door de betere bereikbaarheid, de doelmatige kavelvorm en de
verbetering van de afwatering kon de verzorging van de akker
bouwgewassen en van het groenland sterk worden opgevoerd: de
bemestingstoestand werd verbeterd en er werden meer hakvruchten,
in het algemeen meer arbeidsintensieve gewassen, verbouwd.
In Drente is gebleken, dat een vrij groot deel van de vrijkomende
tijd kon worden besteed aan gronden, die buiten de ruilverkaveling
lagen, bijvoorbeeld aan graslanden langs de essen. Daar worden
150
