dorpen. Ten behoeve van het kadaster waren de comogrammatiae onderverdeeld in koitai 119). De comogrammateus was mede daardoor in staat op verzoek juiste inlichtingen te verstrekken omtrent oppervlakte, ligging en belastingopbrengst van elk grondstuk. Van hem werd een jaarlijkse inspectie geëist, welk onderzoek noodzakelijk was door de belangrijke wijzigingen in de opper vlakte gecultiveerd land in verschillende delen van Egypte. De landeigenaar rapporteerde omtrent die wijzigingen aan de ambtenaar, om verlaging van belasting te bewerkstelligen. Zijn verzoek werd gecontroleerd door een episcepsis, een zorgvuldige officiële opmeting van al het bedoelde land, dat als abrochos (SPpoyog) is aangeduid. Over deze metingen schreven wij in het Maartnummer 1951 van dit Orgaan, blz. 37. Het resultaat van de meting was bindend. Ziehier het systeem, dat Herodotes be schreef en waarvan o.m. Papyrus London II, 267 en voor de Ptolemeeënperiode Papyrus Tebtynis 1-87 getuigen. Een ongeveer gelijksoortige registratie werd ook in de Romeinse periode gevolgd. Pap. Kalén 13 is één van de weinige papyri uit die tijd, waarop een officieel kadasterfragment geschreven is. Doelende op zeker grondstuk wordt hier een ander perceel be schreven als: ten Zuiden hiervanaroures, van het vorige gescheiden doorweg2 3(/16 aroure van de Dionyzodoris- bezitting, opbrengende naar rato van 7/12o artabe tarwe 5 31/300 artabe gerst door boer Pekusis, zoon van Sabatous en anderen; het is begrensd in het Z. door een landweg, in het N. door een kanaal en het bovengenoemde perceel, in het O. door een kanaal en door droog land, in het W. door een waterbassin. Ten Z.W. van deze aroures, gescheiden door een kanaal, zijn twee aroure domeinland, opbrengende naar de maatstaf van 2 artabe tarwe enz Het is niet zeker, dat men in de bureaux van de strategus en van de basilico-grammateus een volledig kadaster had van de gehele gouw, maar onwaarschijnlijk is dat niet. De comogrammateus was verplicht, opsommingen van de in cultuur gebrachte grondstukken op te zenden, zodat de schattingen gecontroleerd konden worden, zonder dat men daarvoor zijn toe vlucht behoefde te nemen tot het algemene kadaster. Zulke opsommingen werden gewoonlijk samengesteld, nadat de opmeting van de grond had plaats gehad. Wij kennen verschei dene fragmenten van deze stukken op papyri. Door het incomplete karakter echter is hieruit de inrichting niet volledig te recon strueren. Naast deze bestaan ook vele voorbeelden van de eerdergenoemde 6 119) Martin, SP XIII, blz. 30.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Orgaan der Vereeniging TAK | 1952 | | pagina 7