zegging en de zaak werd bij het gerecht aanhangig gemaakt. Uit
deze kwestie ontwikkelde zich het in de geschiedenis van het
beklemrecht beroemd geworden proces Abel Dirks kinderen.1)
Het eindigde met een vergelijk, dus feitelijk met een nederlaag
van de eigenaar. Het resultaat van het proces was, dat beide par
tijen eieren voor hun geld kozen de meeste boeren hebben aan
het eind van de 18de en het begin van de 19de eeuw zich nog
enige geldelijke opofferingen getroost, om de rechten, die ze in
de practijk reeds hadden, ook in de contracten opgenomen te krij
gen. En hiermede had zich gevormd, de vaste, altoosdurende,
in alle liniën verervende beklemming". Modellen van moderne
beklemcontracten vindt men bij de Blecourt, Bijlagen bij Beklem
recht, enz. en bij Mr H. O. Feith, Handboekje over het recht van
beklemming, 3de druk, 1848.
In het in kadastrale kringen welbekende werk van Mr J. H.
Jonas Burgerlijk Recht" vinden we op blz. 155/6 twee 18de
eeuwse beklemcontracten.
Wie van een bepaalde boerderij de eigenlijke" eigenaar is,
was tot 1935 alleen maar aan ingewijden bekend. In dat jaar zijn
de eigenaren in beklemrechtelijke zin op de hypotheekkantoren
in de provincie Groningen in de kadastrale leggers geboekt.
Tegenwoordige toestand»
Momenteel wordt er practisch geen land meer in beklemming
uitgegeven. Wel worden er eigendommen afgekocht, zodat er
steeds meer vrije en eigen" landerijen komen. Er blijkt dus een
vrij grote aandrang te zijn, om de volledige eigendom in handen
te krijgen.
Deze gevallen doen zich namelijk voor indien van een be
klemde boerderij tichelklei voor de steenbakkerij kan worden af
gegraven, of wanneer een beklemde boerderij ligt nabij een dorp,
zodat er met winst bouwterreintjes kunnen worden verkocht. In
die gevallen pleegt de eigenaar in beklemrechtelijke zin voor zich
een beduidend hogere contraprestatie, hetzij ineens bij koop, hetzij
door middel van een consent bij afsplitsing te bedingen.
De aankoop van deze eigendom" geschiedt in verhouding tot
de rentestandaard en vindt plaats tegen plm. 30 a 40 keer de
waarde, doch in sommige gevallen beduidend hoger. Aan de an
dere kant zien wij, dat er vrij veel eigendommen worden opge
legd, omdat de feitelijke eigenaar hierdoor aan goedkoop en onop-
zegbaar geld kan komen.
De voordelen van het beklemrecht spreken ongetwijfeld het
sterkst voor de jonge boeren de .opkomende meiers".
53
1) Zie over dit proces: Feith, deel II, blz. 3 e.v. en: de Blecourt, Beklem
recht enz. blz. 60 en 61.
