Voorbeeld: gegeven koorde 234,61 en boog 256,54; gevraagd hoek a, Oplosstofl; ƒ- =0,0.436518. i- Wat is hier eenvoudigweg gedaan? Het resultaatregister, dat bij 46,1 X een achterstand vertoont, gaat bij x graden x X vooruit. De sinustabel loopt per x graden op met x X 0,01176. De vergelijking: x X de achterstand 0,01176 x levert op: x achterstand f— 0,01176' De achterstand in het resultaatregister is hierboven gedeeld door 0,01176) en de uitkomst van deze deling heeft de hoek in het omwentelingsregister gecompleteerd. Zijn pijl en boog gegeven, dan wordt de middelpuntshoek a als volgt bepaald. Uit p r (1 cos. IA a) en b r volgt: 2p b a b Q Noemen we 2p b q dan is 1 X x/2 a cos x/2 a 76 Omwentelings Instelbord (kommastand 8) Resultaat Sinus register (kommastand 5) register (kommastand 13) (uit form. Kad. nr. 61) 0,0 f 0,01436518 0,0 10,0 0,143 0,156 20,0 0,287 0,309 50,0 0,718 0,707 45,0 0,646 0,649 46,0 0,660798 0,661312 46,2 0.663671 0,663665 117, 0,662489 .1J/0 46,1 0,662234798 f—0,01176 0,00260518 46,19758 y2« sin 46,1 De gezochte hoek blijkt te liggen tussen 46,1 en 46,2 gr. De differentie be draagt 0,001176 per dgr of 0,01176 per gr. We verminderen nu het getal op het instelbord (zonder iets op te schrijven) met +0,01176 en draaien het resultaatregister bij tot de sinus van 46,1 gr. In het omwentelingsregister staat dan de hoek 1/2 a. Hoek a 92,3952 gr. Q

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Orgaan der Vereeniging TAK | 1956 | | pagina 8