het algemeen onderscheiden de verhuizers zich door grotere energie,
grotere vooruitstrevendheid, in het bijzonder op economisch gebied,
grotere openheid voor het aanvaarden van nieuwe denkbeelden en
nieuwe werkwijzen en door een grotere levenskracht in het alge
meen. Hoewel vaak naar voren is gebracht, dat dit veroorzaakt
wordt door selectie, toont prof. Hofstee aan, dat dit niet het geval
is, maar dat deze verandering in gedrag zijn oorzaak vindt in de
kolonisatie als zodanig."
Ook op de niet-migrerende bevolking is te verwachten, dat ruil
verkaveling repercussies zal hebben. Naar de definitie van Luning-
Prak is intelligentie het vermogen zich min of meer snel aan zich
wijzigende omstandigheden aan te passen. Deze vergelijking is om
keerbaar. De gewijzigde ruimtelijke orde zal de intelligentie doen
toenemen. Dit kan, omdat de boer gedwongen wordt zich te oriën
teren ten aanzien van de bruikbaarheid van zijn nieuwe kavels, ten
aanzien van aan te schaffen werktuigen en vervoermiddelen, ten
aanzien van nieuwe investeringen in zijn gebouwen. Op hem rust
de taak tot een moderne bedrijfsvoering over te gaan, bij voorbeeld
tot het vijfslagstelsel. Hij zal literatuur-research moeten doen, om
zijn optimaal ruimtelijk geordend bedrijf ook optimaal te kunnen
leiden. Uiteraard zal survival of the fittest plaats vinden.
Wanneer men de veranderde gegevens (land, mens en afstand)
in onze formule substitueert, dan blijkt eerst recht de maatschap
pelijke waarde van ruilverkaveling. De verandering van eenvoudige
kwanten (afstand, grootte van de kavel enz.) heeft een verandering
van kwaliteitzowel in de mens als in de bodem tot gevolg. Zoveel
vermogen de elementen door verandering van de orde alleen."
Lucretius
St. Maartensdijk.
Noten en geraadpleegde literatuur:
4) J. H. von Thünen: Der isolierte Staat, Rohstock 1842.
146
1) Dr. ir. M. J. Boerendonk in Landbouwkundig Tijdschrift juni 1949.
2) De socioloog Max Weber gaf als definitie van de stad: Sitze von Handel
und Gewerbe, die kontinuierlicher Lebensmittelzufuhr von ausserhalb bedürft.
,3) Dr. J. F. Niermeyer: De wording van onze volkshuishouding, Den Haag
1946.
5) Ir. W. C. Visser in Landbouwkundig Tijdschrift juni 1949.
6) Dr. ing. P. Schmitz: Die Bedeutung der Entfernung bei der Flurbereinigung,
Bonn 1952.
7) Volgens Newton trekken twee lichamen elkaar aan met een kracht, die
evenredig is met het produkt beider massa's en omgekeerd met het kwadraat van
de afstand. Bij magnetische aantrekking geldt dan nog de invloed van het medium
(lucht, alcohol, asbest enz.). Dit medium vinden we in onze formule in de
factor f terug (vervoermiddelen, goede of slechte wegen enz.).
8) Tijdschrift Landbouwvoorlichting, november 1955.
