van een bijdrage-regeling verplaatsing meer algemeen mogelijk. De
betreffende blokken zijn echter financieel nog niet afgewikkeld.
De kosten van enige vooroorlogse ruilverkavelingen, waar dus
nog geen complexwerk werd uitgevoerd, noch boerderijen werden
verplaatst en die in de laatste jaren financieel 2ijn afgesloten, lopen
uiteen van ƒ511 per ha tot 1429 per ha. De totale gemiddelde
kosten per ha voor de eigenaren in de beide vermelde ruilverkave
lingen liepen uiteen van 108 tot 410 per ha.
De kosten van ruilverkavelingen nieuwe stijl" zullen, naar mag
worden verwacht, aanzienlijk hoger zijn tengevolge van complex-
werk, boerderij verplaatsing en algemene stijging van lonen en
prijzen in de laatste jaren. De gemiddelde kosten zullen derhalve
vermoedelijk dooreen genomen in de orde van grootte van 4000
per ha komen te liggen, indien het integrale structurele verbeterin
gen van gehele gebieden betreft, terwijl als er sprake is van ge
bieden met relatief goede cultuurtechnische structuur, doch met een
grote versnippering, de kosten tot ongeveer 2000 per ha zullen
kunnen worden beperkt.
Landschap en ruilverkaveling*
(Een radiopraatje van oud-collega R. J. BENTHEM).
In ons land, luisteraars, gaat dagelijks cultuurgrond verloren. Om
dit verlies te compenseren poogt Nederland door middel van ruil
verkaveling zijn bodemgebruik te intensiveren.
Aanleg van nieuwe wegen, het scheppen van een beter beheerste
waterafvoer en een doelmatige verkaveling, herontginning en boer-
derijbouw zijn enkele aspecten van dit veelomvattend werk.
Maar deze intensivering van het grondgebruik raakt niet alleen
het landbouw economisch bestel. Ook een ander facet van onze
samenleving is hier ten nauwste bij betrokken. Dat is ons Neder
landse landschap.
In verschillende (toekomstige) ruilverkavelingsgebieden wordt de
schoonheid van het landschap verhoogd door bosjes en boom
groepen. Soms zijn het stukjes heide, moeras, blauwgras- of rietland.
En ook fraaie landwegen, voet- of rijwielpaden verlevendigen vaak
het beeld van die oude cultuurlandschappen.
Maar helaas, is in grote delen van Nederland niet of nauwelijks
meer sprake van landschapsschoon. En ook daar is ruilverkaveling
vaak dringend gewenst voor een meer doelmatige bedrijfsvoering.
Natuurlijk mag het ingrijpen in de gebieden, die ik u eerst
noemde, slechts zeer behoedzaam geschieden en moeten er waar
borgen zijn, dat de landbouwkundige verbeteringen niet tot een
volkomen ontluistering van natuur en landschap zullen leiden. Het
instandhouden van een gaaf agrarisch landschap is immers zowel
een belang voor de boerenbevolking die er leeft en werkt als voor
de rest van ons volk, die er de zo nodige rust en ontspanning hoopt
te vinden.
75
