4. De Meters gebruiken ook een Keten, (Fig. 113) die gemenelyk
5 Roeden lang is, en met schakels van een halve voet aan een ge
schakeld; die doorgaans van styf yzerdraad gemaakt worden, en
met kopere ringjes aanmalkander gevoegd zijn; omdat koper en
yzer zagt tegen elkander werkt.
Deze keten heeft aan de einden twee koperen ringen, die men
bekwamelyk in de hand houden kan; ook is elke Roede met zo
een ring aan malkander geschakeld; mitsgaders de halve Roeden
met een wat kleinder ring aan een gevoegt, welke ringen, behalven
de beide eindelften, yder een middelschot hebben; opdat ze net
heele en halve Roeden op 't Veld aantonen: zo dat 'er 20 gelyke
schakels op een Roede, 10 in de 1/2 Roede, en 100 in de gehele
Keten zyn; alzo is 10 Voet een Roede, en de Keten na de tiende
Rekening gemaakt.
Eenige maken de schakels des Ketens van koper en de Ringen
van yzer, waar in elk zyn zin kan doen. Zommige willen de
schakels van gehele voeten hebben; maar die zyn, zo ik agte, zo
gebruikbaar en goed niet, als die wiens schakels een halve voet
lang zyn. Andere maken haar Keten 10 Roeden lang, waar door
die moejelyk valt mede te nemen, en kan kwalyk gesleept en
regt gelegt wordendaarom men die wel mag uitbannen.
5. Wyders bezigen de Meters een houten Roede, (Fig. 114) zynde
een stuk goed regt styf hout, dat in 10 evenlange delen gedeelt word,
waar van dan elk een Voet is, en zomtyds yder Voet weer in
2 gelyke, om halve Voeten te hebben; een voet die aan 't einde
staat word doorgaans in 10 gelyke delen gedeelt, om Duimen te
onderscheiden. Deze is dienstig om de brete van Sloten, en om
een korte lyn te meten, mitsgaders om de maat des ketens te
vervullen; want een linie die op een voet of 9 na met de Keten
gemeten is, word dan verder met Roede gemeten; omdat men
daarom de Keten niet mag voortslepen, dewyl 't met de Roede
tot Duimen toe gemeten kan worden, gelyk ik daar van meer,
in 't volgende sevende Werkstukzal zeggen.
Dikwyls word deze Roede ook aan een zyde in 12 gelyke
Voeten gedeeld, en een Voet aan 't eene eind in 12 gelyke
Duimen; want men in de Graaf-werken, als 't maken van For-
tressen, Dyken enz. 12 Voeten voor een Roede; en 12 Duimen
voor een Voet erkent. Waarom ook de Rynlandze Roededie
men altyd in de Vestingbouw gebruikt, 12 Voeten, en een Voet
12 Duimen heeft.
6. Vorders worden om de Keten te gebruiken vereist 10 steek-
pennen, (Fig. 115) te zamen zo dik dat ze bekwamelyk in een hand ge
houden konnen worden, boven met knoopjes, onder scherp, en rood
geverft, opdat ze zig wel in de groente laten zien; zyn gemenelyk
omtrent 1V2 Voet lang; dewyl ze boven 't groen moeten zigt-
baar wezen.
7. Stokken of Bakens moeten de Meters hebben, om dezelve op
de hoeken des Lands, of andere nodige plaatzen, welke door 't
103
