de titel Gerichte vlakke driehoeksmeting en lager landmeetkundig
rekenen besproken door D. de Vries. Na ruim elf jaar ligt nu
de tweede druk voor ons. Vergeleken met de eerste druk zijn er
wel enige veranderingen in aangebracht. Dit is een normaal ver
schijnsel bij een tweede druk. De belangrijkste ervan zijn echter
noodzakelijk geweest door het verschijnen in 1956 van de nieuwe
Handleiding voor de technische werkzaamheden van het kadas
ter". Daardoor moest de behandeling van twee onderdelen van
het boek, V. 4., Berekening van veelhoekspunten en V. 5,
Excentrische metingen, worden omgewerkt.
Op enkele van de overige veranderingen willen we hier wijzen.
Bij het bewijs voor het algemeen geldig zijn van de eigenschappen
van de controlecoördinaten wordt nu gebruik gemaakt van de
transformatieformules. Hiermee wordt weliswaar op de stof voor
uitgelopen, maar het in de eerste druk gegeven bewijs voldeed niet
geheel.
Ook de stof in III. 5., Oppervlakte van de gesloten veelhoek
uit de coördinaten van zijn hoekpunten, is hier en daar iets anders
behandeld. Is de toevoeging van fig. III. 5. d. met de alinea er
boven en beneden wel een verbetering?
Aan het derde hoofdstuk is een nieuwe paragraaf toegevoegd:
De strekking van de gerichte driehoeksmeting. De schrijver wijst
hierin nadrukkelijk op de voordelen van het toepassen van de
gerichte vlakke driehoeksmeting, nl. op de algemene geldigheid
van de geleverde bewijzen (mits deze inderdaad onafhankelijk van
de figuur zijn gegeven) en bij het ontwerpen van rekenschema's
en -formulieren.
En dan is hoofdstuk V nog uitgebreid met een paragraaf: Drie
hoeksmeting. Hierin is alleen behandeld de benaderingsmethode
voor de vereffening van een volledig enkelvoudig centrumnet.
Als controle op de berekening van de coördinaten van een punt
uit argument en afstand (II. 5. 3.) geeft de schrijver ook in deze
druk het berekenen in het controlestelsel van het argument en de
afstand uit de gegeven en gevonden coördinaten. Hierbij kan het
zo gevonden argument ip' tientallen dmgr afwijken van yj~50. Dat
maakt feitelijk steeds een onderzoek noodzakelijk naar de grens
van de toelaatbaarheid van het verschil. Voor onervaren meestal
jeugdige rekenaars geeft dat moeilijkheden. Waarom niet in het
controlestelsel y' berekend uit argument en afstand, waarbij dan
y' x y moet zijn, dus op dezelfde manier als het later bij de
berekening van veelhoekspunten is aangegeven?
Bij de behandeling van de snijpuntsberekening volgens Heck-
mannTienstra hadden we als controle op de coördinaten van
het snijpunt van twee rechten AP en BPbeide gegeven door een
punt en het argument, graag gezien het lijninstellen van B over
P naar A; voor het geval dat beide rechten gegeven zijn door twee
punten, dus het snijpunt P van de rechten AC en BD, door het
19
