en het begin van deze eeuw. En met de grote werken in de
Zuiderzee en straks in het Deltagebied zijn we in Nederland zo
langzamerhand aan het eind van de ontginningsmogelijkheden
gekomen.
Desniettemin dienen wij thans meer aandacht aan de ontwik
keling van het landschap te besteden dan ooit te voren. Om ons tot
de landbouwsector te bepalen, willen wij slechts wijzen op de
rationalisatie en de intensivering van het grondgebruik, die een
veranderde bedrijfsvoering meebrengen en die daardoor het land
schapspatroon soms diepgaand beïnvloeden. Het wordt door het
grote publiek vaak onvoldoende beseft welk een verstrekkende
betekenis de hedendaagse cultuurtechnische werken als ruilverka
velingen hebben voor het uiterlijk aanzien van ons land. Niet alleen
de wegen en waterlopen, ook de spreiding van de agrarische bebou
wing en de kavelstructuur worden hierbij in steeds grotere delen
van ons platteland vaak drastisch herzien. Daardoor treedt de ont
wikkeling van ons cultuurlandschap in een nieuwe fase die mede
bepalend zal zijn voor de bewoonbaarheid van dit dicht bevolkte
stukje West Europa.
Gelukkig is het besef hiervoor in de naoorlogse jaren sterk
gegroeid. Door middel van landschapsplannen wordt thans leiding
gegeven aan de ontwikkeling van onze landbouwlandschappen. De
Nederlandse ruilverkavelingswet stelt, als eerste in de wereld, deze
landschapsplannen zelfs verplicht. Daardoor wordt er niet alleen
voor gewaakt dat het bestaande natuur- en landschapsschoon zoveel
mogelijk wordt gespaard en beveiligd, maar ook aan de opbouw,
verbetering of reconstructie van het landschap wordt hierdoor op
zeer positieve wijze bijgedragen. Op grote schaal worden thans
jaarlijks nieuwe beplantingen van velerlei aard in de ruil- en
herverkavelingen aangebracht.
Een tweetalbelangrijkecultuurtechnische werken treffen wij b.v aan
in oostelijk Twente. Daar zijn in de streek van Rossum-Lemselo en
in het onvolprezen Dinkelland ruilverkavelingen in uitvoering in een
gebied, dat vanouds befaamd is vanwege zijn rijkdom aan natuur
schoon. Bij de uitvoering van de landschapsplannen wordt er nu
naar gestreefd het typische karakter van dit land zo goed
mogelijk te behouden en de meest waardevolle elementen voor
de toekomst te beveiligen. Een fraai complex van met houtwallen
omzoomde graslanden, de z.g. Rossumer Meden, die een rijke groei
plaats vormen van wilde primula's en andere bloemen, is reeds door
aankoop voor het nageslacht behouden.
Ook tal van andere grotere en kleinere terreinen, o.a. het bekende
Ageler Broek, zullen hier behouden blijven. Voor het instandhouden
van een prachtig stuk van het riviertje de Dinkel werd een nieuwe
afvoer gegraven die overtollig water van elders afvoert en daardoor
de bestaande bedding onaangetast laat. Bij de aanleg en de verbe
tering van landwegen worden de bestaande houtwallen langs deze
222
