beginselen van bet Romeinse recbt vormen de titels alleen de grond
slag van de rechten. De openbaarmaking van de titels, in de gevallen
door de wet bepaald, beslist niet in bet minst omtrent bun deugde
lijkheid, maar is alleen voor de door de wet daaraan verbonden rechts
gevolgen onmisbaar. De openbaarmaking zelf geeft slechts onder
zekere reserve enig houvast of bewijs, daar het recht van de vervreem-
der afhangt van dat van zijn voorganger, dus van de waarde der
titels, die zijn overgeschreven.
Het positieve stelsel daarentegen, wortelend in de Germaanse rechts
beginselen, heeft tot hoofdstrekking de bescherming van de verkrijger
te goeder trouw. Is de vervreemder ingeboekt en verwerft men van
hem te goeder trouw, krachtens geldige titel en is men daarna zelf
ingeboekt, dan is men onaantastbaar gerechtigd tegenover ieder ander.
Uitwinning in de derde of verdere hand vindt hier dus niet plaats.
Ter voorkoming, dat de ware eigenaar hierdoor rechten zou ver
liezen, is hierbij het ambtenaarsonderzoek ingesteld, dat zich uitstrekt
tot het nagaan van de juistheid van de titel. Het onderzoek moet der
halve vooraf gaan aan de inschrijving. Er is geen lijdelijkheid bij de
overboeking, maar de grondboekhouder verricht een diepgaand onder
zoek naar de juistheid van de gegevens.
De wet waarborgt het grondboek. Wat dit grondboek bevat wordt
geacht juist te zijn. Tussen deze twee systemen in is het mogelijk
andere stelsels te ontwerpen, die als het ware overgangsvormen zijn
met een min of meer positieve werking.
De bovengenoemde stelsels vinden beide toepassing en hebben hun
voor- en tegenstanders. De voorstanders van het negatieve stelsel
wensen een zo vrij mogelijk rechtsverkeer te handhaven, zijn tegen
ingrijpende overheidsbemoeiing en van mening, dat het positieve stel
sel geen volledige waarborg voor een juiste inschrijving van de wer
kelijk rechthebbende is. De voorstanders van het positieve stelsel
wijzen op de grotere zekerheid van de zakelijke rechten door de in
schrijving, de opheffing van onzekere rechtstoestanden ontstaan in
verband met de verjaring, met als gevolg een verhoging van het grond-
krediet. Het pro en contra bij de stelsels wordt hoofdzakelijk beheerst
door het meer of minder zwaar wegen van de goede of slechte eigen
schappen van deze stelsels. Het moge waar zijn, dat in bepaalde
landen het rechtsgevoel meer bevrediging vindt in een negatief stelsel,
toch is naar mijn mening, bij een, geheel nieuwe opzet, een stelsel met
een positieve strekking verre te prefereren.
De vrees voor de ambtelijke inmenging mag momenteel zeker be
streden worden, nu op allerlei gebied de ambtelijke inmenging veel
grotere vormen heeft aangenomen. Het publiek zal dit dan ook gaarne
aanvaarden, als het daardoor de zekerheid heeft, door de inschrijving
een onaantastbaar zakelijk recht te verwerven. Het fiscale element is
zo gering geworden, dat op de voorgrond moet staan de rechtszeker
heid van de grondeigendom en van het grondkrediet.
Hermeting.
Een grondboek is een vorm van boekhouding van de zakelijke rech
ten op de grond, die beoogt een zo groot mogelijke rechtszekerheid te
47
