106
bij overeenkomst en grondruil. Maar tot nu toe bleken volledige
administratieve ruilverkavelingen slechts klein te kunnen zijn, en de
ruilverkavelingen die administratief zijn opgezet, zijn nagenoeg steeds
omgezet in normale ruilverkavelingen.
Toch kunnen de baten van administratieve ruilverkaveling niet hoog
genoeg aangeslagen worden. De gedachte gaat uit naar een proce
dure van ongeveer een half jaar, met zeer geringe kosten per ha.
Op deze wijze zal het mogelijk zijn een groter aantal gebieden in
uitvoering te nemen, zodat het Meerjarenplan tijdig kan worden af
gewikkeld. Deze gebieden moeten de grootte hebben van een nor
maal blok (de hele Hoekse Waard bijv.), anders is de afstandsver
korting te gering en de contractie van de grond niet optimaal. De
mogelijkheid geldt voor gebieden waar de afwatering en het wegen
plan al goed is, met name voor de kleigronden. Door de samenvoe
ging van percelen kunnen een aantal slechte wegen vervallen; alleen
de wegen met gunstig tracé worden gehandhaafd en eventueel ver
hard. Dezelfde procedure zal ook bevredigende resultaten afwerpen
in gebieden waar de versnippering erg sterk is (bijv. Limburg, waar
elk bedrijf gemiddeld 9 kavels van 1 ha heeft) en voor reeds ver
kavelde gebieden (bijv. de ruilverkaveling Terschelling, uitgevoerd
1946—1949, die nu reeds als verouderd wordt beschouwd). In sterk
geparcelleerde gebieden kan volstaan worden met ruil van hele per
celen. Het is zelfs mogelijk dat elektronische rekenmachines deze
structureel nieuwe werkzaamheden verrichten. Bij deze ruil kan
nu eenmaal niet alles met een schaartje geknipt worden. Het verdient
dan ook aanbeveling dat de S.B.L. reeds enige tijd eerder grond
aankoopt, zodat de pot groot genoeg is om, waar dit t.b.v. de toe
deling nodig is, iets meer toe te delen dan ingebracht is. Het is overi
gens te verwachten dat belanghebbenden coulant zullen zijn met hun
claim op ingebrachte grond, indien de ruil maar gunstig is. In Brabant
ruilde iemand een weiland van 62.70 are tegen één van 37.80 are
zonder bijbetaling, hoewel de waarden resp. ƒ1600,— en 1000,
bed roegenEerstgenoemd perceel lag 7 km verwijderd van het be
drijf van vervreemder en laatstgenoemd perceel slechts 1 km, zodat
ook de Grondkamer termen aanwezig achtte om het laatste perceel
door zijn ligging een verkoopwaarde van 1600,— toe te kennen
en mitsdien de overeenkomst van ruiling goed te keuren 4).
Ter bevordering van dit soort transacties heeft de Successiewet
reeds in 1880 vrijdom van recht voor ruilingen gegeven. Dat zij zo
weinig worden toegepast, moet worden geweten aan de geringe tref
kans van belanghebbenden op de vrije markt. De versnippering en
afgelegen ligging moet dan ook van bovenaf door de ruilverkave-
lingsdienst geïnventariseerd en opgeheven worden.
Wat is het rendement van administratieve ruilverkaveling? Het Meer
jarenplan vermeldt, dat samenvoeging van kavels alleen al een netto
opbrengstverhoging van 5 a 10% geeft (ongeveer de helft van de
totale baten). De kosten zijn zeer gering. Het procesverbaal van clas
sificatie van de Herverkaveling Tholen vermeldt aftrekken voor de
volgende ongunstige factoren: waterbeheersing, detailontwatering,
ontsluiting (bereikbaarheid vanaf de openbare weg, toestand van
